Nội dung
Khủng hoảng nợ dưới chuẩn tại Mỹ đã và đang gây ra thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế tại xứ sở cờ hoa, tạo ra nhiều khoản lỗ lên đến hàng trăm tỷ USD cho các ngân hàng. Vậy nợ dưới chuẩn là gì, nhóm khách hàng dưới chuẩn gồm những ai và rủi ro cụ thể gây ra cho nền kinh tế như thế nào? Cùng tìm hiểu với chúng tôi ngay nhé!
Khoản vay dưới chuẩn là gì?
Khoản vay dưới chuẩn hay nợ dưới chuẩn (sub-prime) là thuật ngữ thường được sử dụng để mô tả các khoản vay nợ mà người vay là các đối tượng có mức tín nhiệm thấp, không đáp ứng đầy đủ các tiêu chí và yêu cầu của ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng để được duyệt vay.
Các khoản vay dưới chuẩn có thể mang theo các điều kiện vay không lợi ích hấp dẫn, chẳng hạn như lãi suất cao hơn hoặc các điều khoản vay lắt léo, khắc nghiệt. Người vay sẽ cần phải có người đảm bảo hoặc tài sản bảo lãnh để hỗ trợ hồ sơ vay.
Tại Mỹ, nợ dưới chuẩn rất phổ biến và được thực hiện đối với các sản phẩm như cho vay thế chấp mua nhà, thế chấp mua trả góp xe hơi, thẻ tín dụng… đối tượng nợ dưới chuẩn chủ yếu là dân nhập cư tại Mỹ.
Tại thị trường Việt Nam, tín dụng tiêu dùng đang tăng trưởng rất tốt và nhiều tiềm năng phát triển hơn nữa, do nhu cầu vay tiêu dùng của nhóm khách hàng dưới chuẩn đang rất lớn, chưa được đáp ứng hết.
Khi cho nhóm người này vay tức là tổ chức tín dụng các có các khoản vay nợ dưới chuẩn, tiềm ẩn nhiều rủi ro không thể thanh toán nợ được.
Nhóm khách hàng dưới chuẩn ngân hàng là gì?
Nhóm khách hàng dưới chuẩn ngân hàng thường là:
+ Những người nghèo, không có công ăn việc làm ổn định, vị thế xã hội bấp bênh;
+ Lịch sử tín dụng không tốt, với điểm tín dụng thấp, có tiền sử từ chối thanh toán nợ hoặc phá sản, không thanh toán khoản vay đúng hạn, “bùng” nợ;
+ Không có tài sản đảm bảo hay không có người bảo lãnh;
+ Hoặc không đáp ứng được các yêu cầu mà ngân hàng đặt ra.
Bên nước ngoài thì khách hàng dưới chuẩn còn là những người dân nhập cư, có cuộc sống không tốt.
Cho những đối tượng khách hàng dưới chuẩn vay sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là họ không thể thanh toán được khoản nợ khi đến hạn, vì vậy, khách hàng dưới chuẩn bị khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng chính thống (từ ngân hàng).
Rủi ro cho vay nhóm khách hàng dưới chuẩn
Lãi suất cao: Để bù đắp cho rủi ro cao khi cho vay cho nhóm khách hàng dưới chuẩn, ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng thường áp dụng lãi suất cao hơn. Điều này có thể làm tăng gánh nặng tài chính cho khách hàng và làm cho việc trả nợ trở nên khó khăn hơn.
Nợ chồng chất: Những khách hàng dưới chuẩn thường phải đối mặt với nhiều nghĩa vụ tài chính khác nhau, chẳng hạn như nợ thẻ tín dụng, nợ học phí, nợ mua trả góp ôtô, mua nhà... Nếu họ không quản lý nợ tốt, sẽ khiến nợ chồng nợ, càng gặp khó khăn hơn trong việc thanh toán các khoản nợ.
Rủi ro phá sản: Doanh nghiệp và cá nhân trong nhóm khách hàng dưới chuẩn thường đối mặt với rủi ro cao về phá sản do không thể đảm bảo việc trả nợ.
Rủi ro tín dụng: Nếu người vay dưới chuẩn không thể trả được nợ thì chỉ khiến lịch sử tín dụng và điểm tín dụng càng trở nên tệ hơn. Trong tương lai, các cơ hội vay vốn ngân hàng và các tổ chức tín dụng chính thống gần như bằng không
Có thể tạo nên khủng hoảng nền kinh tế: Như tại Mỹ, khủng hoảng nợ dưới chuẩn bắt nguồn từ việc bất cân đối về cung-cầu vốn thông qua một công cụ tài chính hiện đại và khá tinh vi gọi là nghiệp vụ chứng khoán hoá (chứng khoán nợ). Các môi giới cho vay, ngân hàng đầu tư và công ty tài chính, công ty quản lý quỹ… thay nhau mua đi bán lại chứng khoán nợ này thu hồi về khoản thu nhập kếch xù khiến nguồn vốn bị thừa thãi, nhưng thị trường sử dụng nguồn vốn này không hiệu quả khiến nền kinh tế do đó hoạt động bất ổn, lãi suất tăng cao tạo nên gánh nặng trả nợ đối nhóm khách hàng dưới chuẩn.
Họ bị xiết nợ, phát mại tài sản, châm ngòi cho cuộc khủng hoảng bất động sản. Cục dự trữ Liên bang Mỹ nhiều lần bơm vốn và cắt giảm lãi suất mạng tay nhằm cứu vãn nền kinh tế thoát khỏi khủng hoảng thế nhưng hậu quả vẫn vô cùng nặng nề: các khoản vay thế chấp không thể thu hồi, thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán chao đảo, ngành xây dựng bị cắt giảm một nửa sản lượng, 1 - 2 triệu công việc bị cắt giảm, con số tổn thất của toàn thị trường trái phiếu lên đến 450 tỷ USD…
Vai trò của tài chính tiêu dùng trợ giúp nhóm khách hàng dưới chuẩn
Tài chính tiêu dùng là một giải pháp tài chính giúp nhóm khách hàng dưới chuẩn có thể tiếp cận được với nguồn vốn chính thống của ngân hàng và các tổ chức tín dụng đàng hoàng, qua đó, ngăn chặn sự phát triển của tín dụng đen, góp phần ổn định xã hội và đời sống người dân.
Tài chính tiêu dùng hỗ trợ nhóm khách hàng dưới chuẩn dễ dàng mua sắm các sản phẩm như đồ dùng gia đình, phương tiện đi lại… để sinh hoạt hằng ngày được tiện nghi, chất lượng đời sống người dân được nâng cao hơn.
Vay vốn tiêu dùng không đòi hỏi phải có tài sản thế chấp hay bắt buộc phải chứng minh thu nhập, hơn nữa, thủ tục vay vốn cũng khá đơn giản, giải ngân nhanh chóng nên dù là bạn có thu nhập thấp, bấp bênh, không có tài sản hay lịch sử tín dụng xấu thì vẫn được hỗ trợ.
Khoản vay tài chính tiêu dùng cũng được chia nhỏ theo thời hạn vay (thanh toán hàng tháng) giúp khách hàng không bị quá áp lực trong việc thanh toán khoản vay.
Bên cạnh đó, các gói vay cũng vô cùng đa dạng, các công ty tài chính có mặt ở trên nhiều tỉnh thành để nỗ lực hết mình giúp mọi khách hàng có thể tiếp cận được với nguồn vốn kịp thời, không phải vay nặng lãi và bị đòi nợ côn đồ, phi nhân tính.
Đặc biệt trong những thời kỳ kinh tế khó khăn như thời dịch bệnh COVID-19, tài chính tiêu dùng thực sự là một chiếc phao cứu sinh của rất nhiều người thu nhập thấp thuộc nhóm khách hàng dưới chuẩn.
3 cách underbanked tiếp cận tín dụng
Nhóm khách hàng dưới chuẩn - underbanked tiếp cận tín dụng thông qua một số biện pháp như sau (cụ thể tại Việt Nam):
- Vay tiền online: Vay online - vay trực tuyến là một hình thức tín dụng được cung cấp bởi các ngân hàng và tổ chức tín dụng chính thống. Mọi khoản vay đều được thực hiện trực tuyến thông qua website của họ hoặc app (ứng dụng) vay tiền mà họ phát triển. Vay trực tuyến có thủ tục đơn giản, hạn mức khá cao, không cần chứng minh tài chính, chỉ cần có CCCD là có thể vay tiền được, giải ngân ngay trong ngày. Nếu có những giấy tờ như cà vẹt xe (giấy đăng ký xe), sao kê thu nhập, hoá đơn điện nước, bảo hiểm y tế, hợp đồng bảo hiểm nhân thọ… thì sẽ được duyệt vay rất nhanh. Một số ứng dụng vay trực tuyến có thể kể đến như: MoMo, Vclick, vay tiền online VPBank, Lotte Finance, Tima, TP Fico…
- Vay trả góp: Hình thức vay vốn trả thành từng đợt cố định. Nhóm khách hàng dưới chuẩn hoàn toàn có thể mua hàng hoá, dịch vụ mà mình cần theo hướng trả góp. Hiện nay, hình thức trả góp khá đa dạng từ 3 tháng - 36 tháng, nếu bạn là người có thu nhập thấp thì có thể chia nhỏ khoản vay ra để trả, nhưng kỳ hạn trả càng lâu thì lãi suất càng cao. Bên cạnh đó, cũng có những công ty tài chính hỗ trợ lãi suất 0% với nhiều sản phẩm trả góp khác nhau. Vay trả góp có 2 hình thức, vay tín chấp và vay thế chấp. Vay tín chấp không cần tài sản đảm bảo nhưng cần đủ giấy tờ theo yêu cầu của công ty tài chính, bạn chứng minh được khả năng mình sẽ trả được nợ. Còn vay thế chấp sẽ cần tài sản đảm bảo.
- Mở thẻ tín dụng: Với khách hàng dưới chuẩn là doanh nghiệp, nhiều ngân hàng chấp nhận rủi ro để cho các doanh nghiệp tốt, “đang chuyển mình” nhưng bị xếp ở nhóm khách hàng dưới chuẩn vay tiền mà không cần tài sản đảm bảo. Đơn cử như ngân hàng MSB triển kahi gói tài trợ không tài sản đảm bảo với giá trị lên đến 500 triệu đồng, nhóm khách hàng dưới chuẩn có thể sử dụng khoản tài trợ này để thanh toán cho đối tác, thấu chi hay sử dụng thẻ tín dụng doanh nghiệp.
Với khách hàng dưới chuẩn là cá nhân, nếu lịch sử nợ xấu ở mức 1 và mức 2, ngân hàng vẫn hỗ trợ làm thẻ tín dụng nhưng hạn mức sẽ thấp hơn. Với các khách hàng có nợ xấu từ nhóm 3 trở lên thì sẽ không được cấp thẻ tín dụng. Thay vào đó, họ cho khách hàng vay với lãi suất cao, hoặc lãi suất ưu đãi nếu số dư tài khoản thanh toán bình quân tối thiểu từ 50 triệu đồng trở lên.
Theo như đại diện của Ngân hàng Nhà nước cho biết, dư nợ cho vay tiêu dùng chính thức chiếm khoảng 40% tổng dư nợ tín dụng nền kinh tế, dư địa còn khá lớn, khoảng 1.5 - 2 triệu tỷ đồng, trong đó, nhu cầu vay tiêu dùng của nhóm khách hàng dưới chuẩn còn chưa được đáp ứng, nên tiềm năng phát triển cho ngành này còn phát triển hơn nữa. Tuy cho nhóm khách hàng dưới chuẩn vay tiềm ẩn rủi ro cao, dù vậy, để ngăn chặn tín dụng đen và dần nâng cao đời sống người dân thì các định chế tài chính cần tạo cơ hội cho họ hơn nữa bằng các sản phẩm tài chính đa dạng, để ngay cả nhóm khách hàng dưới chuẩn cũng được tiếp cận với nguồn vốn phổ thông.
02437554190